Giacun Hasper Muoth

001 Remeniscenzas
Afuns miu cor schai in maletg
Satraus e cuvretgs vi,
Ei drova mo in pign schabetg
Per quel scuvierer si.

L’amur survegn scadin carstgaun
Sulet mo inaga,
E quella va en carn e saung
Selai mai cuschentar.

Gie, siara mai gl’original
Siu maun e cor el miu,
Lu vai cun mei adina mal,
Quei hai jeu mez sentiu.

Giacun Hasper Muoth ei naschius igl onn 1844 a Breil. El ha frequentau la scola elementara a Breil. Il gimnasi ed emprems studis ha el absolviu en differents loghens: Feldkirch, Mustér, Sviz, Friburg e Losanna. Naven da 1868 ha  Muoth a studegiau tschun onns a  Minca historia, filologia e filosofia.
1873 ha Giacun Hasper Muoth survegniu ina professura da latin, tudestg e historia alla Scola cantunala a Cuera. Naven da 1895 ha el era instruiu romontsch. La Regenza grischuna ha incumbensau Muoth igl onn 1902 da scriver in cudisch davart la historia grischuna. Per motivs da sanadad ha el denton buca pli saviu far quei. Giacun Hasper Muoth ei morts igl onn 1906 ed vegnius satraus el santeri dalla Cuort a Cuera.

La basa per siu renum sco poet ha el tschentau 1868 cun Las spatlunzas, ina idilla inspirada dil mintgagi dalla veta purila da quei temps. Il medem tema vegn era tractaus en Las mesiras ed Il gioder. Dalla historia eis el seschaus inspirar per sias balladas La vusch da Sogn Glieci, Il tirann Victor, La vendetga dils Grischs, ni La dertgira nauscha da Valendau. 1896 cumpara sia capoovra, Il Cumin d’Ursera.

Secapescha ch’el ei era s’occupaus da damondas dil lungatg romontsch. Ella poesia Al pievel romontsch exprima el ses gronds quitaus pertuccont il lungatg romontsch ed admonescha in e scadin da seprender en per quei precius lungatg .

Biaras da sias numerusas poesias en vegnidas messas en musica e vegnan aunc oz cantadas dils chors romontschs. Muoth vala pli pli impurtont poet romontsch dil 19avel tschentaner e vegn dapi lu numnaus il prenci poet sursilvan.

Sia ovra cumplessiva ei vegnida edida en sis toms da Leo Tuor ed Iso Camartin.