Pertuccont la derivonza dil num Bregelo ni Brigilo ch’ei numnaus el testament da Tello dat ei differentas tesas:
1 Il num Brigels ei d’origin celtic e munta pintga tuor. Quei num renviescha al Crest Sogn Sievi sur il vitg. Leu sesanflan restonzas d’ina pintga fortezia e la caplutta da S. Sievi dil temps medieval tumpriv.
2 Il num Bregl ni Breil savess derivar da brogilos, quei che significhescha ton sco bostga ni caglioma.
3 Il num Briga vegn translataus cun cuolm, crest ni collina.
4 La presilba „Bre“ exista el Grischun en plirs loghens. La historia da quels va anavos entochen el temps medieval tumpriv.
Breil cun sias fracziuns ha adina apparteniu alla claustra da Mustér el Cumin dalla Cadi. Egl ost dil vitg sil Crest da Marmarola sesanfla ina ruina barschada giu igl onn 1496. Probabel setractava ei dalla migiuria dalla claustra.
La baselgia parochiala da S. Maria datescha dil temps medieval tumpriv e vegn documentada igl onn 1185 sco proprietad dalla claustra da Mustér. Tochen 1650 ei la baselgia era stada la suletta baselgia per l’entira vischnaunca e per Schlans.
1536 han novs colonists, ils schinumnai „Libers da Laax“ seschau integrar ella Dertgira aulta dalla Cadi. Denter 1550 e 1631 han treis pestilenzas caschunau buca meins che 626 unfrendas.
Grazia alla famiglia de Latour ei Breil stau il center politic dalla Cadi denter il 17- e 19avel tschentaner. Igl onn 1738 suenter hanadas dispetas ei la vischnaunca da Breil scumprada libra dalla Dieschma gronda dalla claustra.
Il tschancun da via Vuorz – Breil igl onn 1870 ha dau slontsch al turissem da stad che haveva entschiet a flurir ils onns 1850.
Suenter la 2. uiara ha l’armada aviert a Breil ina plazza da tir per las truppas da defensiun encunter aviuns. Suenter ils 0nns 1950 ei Breil sesviluppaus ad in impurtont center dall’economia d’electricitad cun lag da fermada e centralas.
Igl onn 1911 ei igl Uaul dil Scatlè vegnius mess sut protecziun dalla natira ed igl onn 1999 la Val Frisal. Muort l’avertura dil territori da skis e cheutras dil turissem d’unviern ei il vitg da Breil buca staus pertuccaus dil digren dalla populaziun.
